منوچهر محتشم که در سال‌های جنگ جهانی دوم و حملة متفقین در رشت زندگی می‌کرده، توده‌ای بوده و بعد از کودتای سال 32 مجبور به مهاجرت به آلمان می‌شود. چند سال بعد از او می‌خواهند که به ایران برگردد و او نمی‌خواهد...

... رفت کاغذی آورد که بالایش نوشته بود گواهی انجام خدمت وظیفه. گرفتم. تا کردم و جیبم گذاشتم. پوط نفت را برداشتم و گفتم برمی‌گردم. کبریت را هم برداشتم. پایی‌ام نشدند. تا کوچه بلورچیان دویدم. جنازه هنوز جلوی در بود. رویش نفت ریختم. کاغذ پایان خدمتم را توی جیب مرده گذاشتم و آتش‌شان زدم. کلون زنانه را زدم و فرار کردم.