جان لاک، فیلسوفی در خدمت آزادی انسان
جان لاک، فیلسوفی در خدمت آزادی انسان
جان لاک، فیلسوفی در خدمت آزادی انسان
اولین اندیشمند تجربه‌گرا
اولین اندیشمند تجربه‌گرا
اولین اندیشمند تجربه‌گرا
جان لاک از فیلسوفان قرن هفدهم انگلیسی است که در سال 1632 در منطقۀ ورینگتن انگلیس متولد شد؛ در جهان او را به عنوان «پدر لیبرالیسم کلاسیک» می‌شناسند که یکی از بنیان‌گذاران اندیشۀ آزادی در آموزش و پرورش بوده است.
اندیشه‌های او در فلسفه و جهان‌بینی اندیشمندان بعد از خودش تاثیر بسیار زیادی داشت. وی نسبت به ذات انسان خوشبین بود و اعتقاد داشت انسان‌ها ذاتا آزاد هستند و می‌توانند بدون اجازه و تابعیت از کسی، هرکاری دوست دارند، انجام دهند.
همچنین به اعتقاد او، قوانین طبیعت از ارادۀ الهی سرچشمه گرفته است که عقل بشر می‌تواند آن را دریابد. نوشته‌های او بر آثار بزرگانی چون: ژان ژاک روسو و ولتر و بسیاری از اندیشوران اسکاتلندی و انقلابیون آمریکایی تاثیر گذاشته است که نمونه‌اش را در اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا می‌توان یافت.
پدر جان وکیل دعاوی بود و او تا سن 14 سالگی تحت تعلیم پدرش بود. سپس به مدرسه وست مینستر رفت و در آنجا آثار کلاسیک یونانی و لاتین را مطالعه کرد. در سن 20 سالگی در دانشگاه آکسفورد انگلیس پذیرفته شد و مدرک کارشناسی ارشد ادبیات را دریافت کرد. او در اوقات فراغت خود به فنون طب و تحصیلات کشورداری می‌پرداخت و علاقۀ زیادی به فلسفۀ شرق داشت.
علاقه‌اش به علم طب سبب شد در سال 1666 لرد انتونی اشلی کوپر را ملاقات کند که به خاطر معالجۀ عفونت کبد به آکسفورد آمده بود و حیرت کوپر باعث شد تا از جان لاک درخواست کند به جمع اطرافیان او بپیوندد و لاک هم که به دنبال شغل میگشت، درخواست وی را قبول کرد. از طرفی در سال بعد وضعیت کبد کوپر وخیمتر شد و پس از آنکه لاک وی را متقاعد کرد تحت عمل جراحی قرار گیرد، او جان سالم به در برد و به زندگی‌اش ادامه داد.
همانطور که گفته شد، لاک تاثیر زیادی بر ولتر، فیلسوف فرانسوی گذاشت؛ تا جاییکه ولتر به او لقب « لاک دانا» داده بود.
او بهرهمندی از حق زندگی، حق آزادی و حق مالکیت در شرایط امن را هدف اصلی ورود بشر به جامعه و مهمترین ابزار رسیدن به این هدف را داشتن قوانین میدانست. قانونی که همگان از آن رضایت داشته باشند و عادلانه باشد. لاک آزادی انسان را به نحوی قبول داشت که افراد بر روی زمین از هیچ قدرتی برتر از خود تابعیت نکنند و به اصطلاح هر فرد حاکم خود باشد.
برتراند راسل لقب خوشبختترین فیلسوف را به وی داده است؛ چرا که اکثر معاصران او از اندیشهها و تفکراتش استقبال کردهاند. این بدین خاطر بود که در آن زمان جامعۀ انگلستان شاهد اصلاحات سیاسی بود که هدف از آن ایجاد یک مجلس پارلمان منظم، سرنگونی استبداد و آزادی مذهب بود و از آنجایی که لاک هم از طرفداران آزادی مذهب بود، راه برای وی بازتر شد. وی به تجربهگرایی نیز معتقد بود و میگفت: «تا پشت دیوار را تجربه نکنیم نمیدانیم پشتش چیست!»
