آنچه از فوتبال نمی دانیم
آنچه از فوتبال نمی دانیم
آنچه از فوتبال نمی دانیم
به مناسبت نخستین مسابقۀ فوتبال در جهان
به مناسبت نخستین مسابقۀ فوتبال در جهان
به مناسبت نخستین مسابقۀ فوتبال در جهان
نگاهی نزدیک‌تر به فوتبال
به مناسبت نخستین مسابقۀ فوتبال در جهان
امروز روزی است که برای اولین بار مسابقۀ فوتبال در دنیا برگزار شد. اگرچه فوتبال در ابتدا یک ورزش یا سرگرمی بود، اما اکنون مرزهای آن جابه‌جا شده و وارد عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هم شده است.
می‌گویند نخستین بار فوتبال در سال 1863 در انگلیس اختراع شد. اما با پیدا شدن نقاشی‌های روی دیوارها از یونان باستان، مشخص شد که مردم آن زمان نیز بازی‌ای شبیه به فوتبال امروزی داشتند. اما به هر حال آنچه ما امروز به عنوان فوتبال می‌شناسیم، از قرن نوزدهم آغاز شده و قوانین آن نیز در سال 1863 نوشته شده است. فوتبال از بازی راگبی نشات گرفت و به سرعت در سراسر سرزمین انگلستان محبوب شد.
سازمانی که مسوولیت مدیریت و سامان‌دهی فوتبال را دارد در ماه می سال 1904 در پاریس تاسیس شد. فدراسیون بین‌المللی انجمن فوتبال که به فیفا شناخته شده است، برای شفاف‌سازی و اجرای قوانین عادلانه به وجود آمد و امروزه بیشتر از سازمان ملل متحد، عضو دارد. فیفا میزبان جام جهانی است و یکی از مهم‌ترین اهدافش گسترش و توسعۀ فوتبال حتی در کشورهای توسعه‌نیافته و محروم است.
جام جهانی پرطرفدارترین رویداد جهانی است که رکورددار جذب تماشاچی در میان تمام برنامه‌های تلویزیون است. در آخرین دور جام جهانی، از هر 9 انسان روی زمین یک نفر این بازی‌ها را تماشا کرده.
محبوبیت فوتبال روبه افزایش است و ناظران پیش‌بینی کرده‌اند ظرف چندسال آینده، میزان طرفداران آن دو برابر شود.
اما این ورزش محبوب روی تاریک و مخوفی هم دارد. از مافیا و فسادهای عظیم آن که بگذریم، برای نمونه می‌توانیم به تازه‌ترین مورد آن اشاره کنیم: جام جهانی سال 2022 که در قطر برگزار خواهد شد، بیشتر از حادثۀ 11 سپتامبر تلفات به همراه داشته است. شرایط کاری ساخت استادیوم و زیرساخت‌های مورد نیاز برای کارگرانی که اغلب مهاجرند، به اندازه‌ای وخیم و خطرناک است که باعث شده برخی از آن‌ها از شدت کار جانشان را از دست بدهند. و نکتۀ جالب اینکه شهری که قرار است جام جهانی در آن برگزار شود، هنوز ساخته نشده است.
به مناسبت امروز، نگاهی کرده‌ایم به یکی از جنجالی‌ترین کتاب‌هایی که تا کنون دربارۀ فوتبال نوشته شده است. جذابیت این کتاب از آنجایی برای ما ایرانی‌ها بیشتر می‌شود که عادل فردوسی‌پور یکی از محبوب‌ترین چهره‌های دنیای فوتبال آن را ترجمه کرده است.
«فوتبال علیه دشمن» نام کتابی است که در سال 1994 منتشر شد و در همان سال برندهٔ جایزهٔ «کتاب ورزشی برتر سال موسسه ویلیام هیل» شد. سایمون کوپر روزنامه نویس انگلیسی که برای نوشتن این کتاب به 22 کشوردرنقاط مختلف جهان سفر می کند در مورد این کتاب می گوید :
«اگر فوتبال را دوست دارید این کتاب را بخوانید… و اگر فوتبال را دوست ندارید، باز هم این کتاب را بخوانید»
سایمون کوپر برای نوشتن کتابی که می خواهد تاثیر فوتبال را در جهان انعکاس دهد به نقاط مختلف دنیا سفر می‌کند. او از تاثیراتی که این ورزش جذاب برروی ساختارهای اجتماعی و سیاسی کشورها دارد، آگاه است. به همین علت با افراد مختلفی در طول سفر به مصاحبه می‌پردازد. با هواداران و بازیکنان و حتی سیاست‌مداران مختلف گفتگو می‌کند. او در این کتاب نشان می‌دهد که فوتبال پرطرفدارترین ورزش دنیا، چه جایگاهی در این کشورها دارد. در بخشی از کتاب آمده است:
برزیلی‌ها می‌گویند حتی کوچک‌ترین دهکده‌شان هم یک کلیسا و یک زمین فوتبال دارد. البته تمامشان کلیسا ندارند، اما قطعا زمین فوتبال دارند .
کوپر در مقدمۀ کتابش از روند مصاحبه‌ها و آدم‌ها و کشورها و تیم‌هایی که راجع به آن‌ها نوشته است حرف می‌زند. در هر یک از فصل‌ها به فوتبال و حواشی آن در یک کشور می‌پردازد و در فصل پایانی با عنوان «آن‌ها حالا کجا هستند؟» به سرنوشت و آیندۀ کسانی می‌پردازد که در جریان کتاب از آن‌ها حرف زده و با آن‌ها ملاقات کرده است.
انتشارا ت چشمه، در ایران این کتاب را با ترجمه عادل فردوسی پوردر بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب عرضه کرد. با وجود فروش خوبی که این کتاب در ایران داشت و بسیاری آن را به مترجم کتاب نسبت می‌دهند،اما حواشی زیادی را هم به دنبال داشت. حواشی که مربوط به رضایت نداشتن نویسنده این کتاب از چاپ بدون اجازه او در ایران خبر می داد . هر چند که در ایران قانون کپی رایت وجود ندارد اما ناشر و مترجم این کتاب را که به دلیل سوابق طولانی درگزارشگری مسابقات فوتبال و ساخت برنامه‌های تلوزیونی در فوتبال ایران شناخته شده است را به چالش کشاند.
فوتبال علیه دشمن، نوشته شده تا نشان بدهد که در دنیای مدرن تا چه اندازه این ورزش مردمی در میان عناصر جامعه رسوخ کرده است و به عنوان یک حرکت مردمی چه اندازه قدرت و نفوذ دارد.
