آیا سرگرمی تنها ویژگی تلویزیون است؟
آیا سرگرمی تنها ویژگی تلویزیون است؟
آیا سرگرمی تنها ویژگی تلویزیون است؟
به مناسبت روز جهانی تلویزیون
به مناسبت روز جهانی تلویزیون
به مناسبت روز جهانی تلویزیون
با گذشت سال‌ها از اختراع تلویزیون، تصور کردن زندگی امروزی‌مان بدون حضور آن ناممکن است. این جعبه جادویی و رنگارنگ آنقدر به زندگی ما نفوذ کرده که به سختی می‌توان در روزمره‌گی‌ها جایی برایش در نظر نگرفت. «TV»، ترکیبی از دو واژه یونانی tele به معنای دور و کلمه Vision به معنای دید است.
تاریخ پیدایش تلویزیون به سال ۱۸۸۴ میلادی برمی‌گردد. زمانی که یک دانش‌آموز آلمانی به نام پائول نیپکو نخستین سیستم الکترومکانیکی تلویزیونی را با توانایی انتقال یک تصویر ثابت اختراع کرد. اما تلاش‌های او، جابه‌جایی تصاویر را امکان‌پذیر نمی‌کرد و دلیل آن حساسیت کافی دیسک اسکن و عایق‌بندی لامپ سلنیوم بود. در اوایل دهه 1900 مهندسان به این نتیجه رسیدند که می‌شود تصاویر را با استفاده از امواج رادیویی انتقال داد.
تا اینکه یک مخترع جوان و باهوش اسکاتلندی به نام ، «جان لوگی برد»، که پس از پایان تحصیلات متوسطه در دانشگاه کلاسگو کمک مهندس شده بود، با پس‌اندازی که از انجام کارهای مختلف جمع کرده بود، در سال 1923 زمانی که 34 سال داشت به لندن رفت تا اختراع تلوزیون را تکمیل کند. او در 25 مارس 1925 در فروشگاه زنجیره‌ای سلفریجز در لندن تصاویری متحرک ضد نور را به صورت سایه‌نما در تلوزیون به نمایش گذاشت و در سال 1926 تصاویر متحرک سیاه و سفید را در لندن منتقل کرد. اختراع جان لوگی برد، اولین انتقال تصویر واقعی تلوزیون به شمار رفت. هرچند او در طول دوران زندگی‌اش با سختی‌های زیاد روبه‌رو بود و همیشه در فقر به سر می‌برد، اما پس از مرگش از او به عنوان اولین کسی که این اختراع را کامل و قابل استفاده کرد تجلیل‌های زیادی به عمل آمد. پس از او هم روند تغییر این اختراع، پیشرفت‌های فراوانی داشت. دوره طلایی این اختراع را دهه 1950 می‌دانند، زمانی که هزینه این دستگاه کمتر شد و تلویزیون‌های رنگی هم اختراع شد.
ورود تلوزیون به ایران
اولین شخصی که به صورت خصوصی برای ورود این اختراع به ایران تلاش کرد «حبیب‌الله پاسال» بود. در سال 1337 او با موافقت دربار و تصویب مجلس وقت توانست یک فرستنده تلویزیونی را زیر نظر وزارت پست و تلگراف و تلوزیون در تهران ایجاد کند. این فرستنده که در یازدهم مهر ماه سال 1337 در ساعت پنج بعدازظهر جمعه اولین برنامه خود را پخش کرد، «تلوزیون ایران» نام گرفت. ساعات برنامه آن هر روز از ساعت شش بعدازظهر تا 10 شب ادامه داشت. پس از موفقیت‌های مالی که تلوزیون ایران از تبلیغات و آگهی‌های تجاری خود به دست آورد، طول برنامه‌های خود را پنج ساعت بیشتر کرد. در سال 1340 فرستنده دیگری در آبادان و سپس در اهواز تاسیس شد. اما در سال 1343 حکومت وقت گروهی فرانسوی را مامور طراحی و بررسی یک مرکز تلوزیونی سراسری کرد و «تلوزیون ملی ایران» با یک استدیو و سه دوربین و دو دستگاه ضبط مغناطیسی کار خود را آغاز کرد. جالب است بدانید که اولین مرکز شهرستانی تلوزیون ملی تنها دو سال بعد در ارومیه و پس از آن در بندرعباس شکل گرفت.
تلویزیون، رسانه است یا ابزار؟
تلویزیون یکی از مهم‌ترین وسایل ارتباط جمعی است که نه تنها جنبه سرگرمی و تفریحی دارد، بلکه در حکومت‌های مختلف به عنوان وسلیه‌ای برای آموزش و البته شکل دادن فرهنگ و ایدئولوژی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از دوران جنگ سرد که اثرگذاری بر روح و فکر مردم به دوران اوج خود رسید، تلویزیون در این میان نقش مهمی ایفا کرد. این رسانه جمعی و فراگیر، با ورود به خانه‌های مردم تبدیل به متکلم وحده‌ای شد که اعضای خانواده را دور هم جمع می‌کند و آن‌ها را سرگرم می‌کند، یا به آن‌ها آموزش می‌دهد. هر برنامه‌ای که در تلویزیون ساخته و پخش می‌شود، ماحصل ساعت‌ها و روزها فکر و ایده‌پردازی است و پشت هر برنامه ایدئولوژی و عقیده‌ای قرار دارد که کم‌کم به مخاطب القا می‌شود. بنابراین نمی‌توان ادعا کرد که تلویزیون صرفا رسانه‌ای سرگرم‌کننده است، بلکه گاهی تبدیل به ابزار هدایت و شکل‌دهی در راستای سیاست‌های خاص خودش هم می‌شود.
